20.05.2024 17:52:17
USD (Alış - Satış) : 18.84 - 18.89 EUR (Alış - Satış) : 20.12 - 20.21
Yasin ŞEN
10 Nisan 2022 Pazar

BOLULU HASAN HAKKI EFENDİ'NİN DİVANI NEREDE?

BOLULU HASAN HAKKI EFENDİ’NİN
DİVANI NEREDE ?
Bolulu Hasan Hakkı Efendi, Bolu-Aktaş Camii’nde metfun bulunan Mustafa Safî hazretlerinin dervişlerindendir. Hasan Hakkı Efendi’nin dört oğlu olduğu bilinmektedir. Hasan Hakkı, Mustafa Safî Efendi’nin menakıbının yazarı Derviş İbrahim Hilmî Bey ve Mudurnulu Halil Rahmî Efendi’nin halifesi olan Muhammed Zühdî Efendi’nin babasıdır. Diğer oğlu Abdullah Bey, yüksek hallere sahip derviş bir kişidir. Ruslarla yapılan bir savaşta şehit olduğu anlaşılmıştır. Diğer oğlu Hasan Bey’in sadece adı ve Hayreddin Tokadî hazretlerinin civarındaki mezarı bilinmektedir.

Mürşidi Mustafa Safî Efendi’nin “Bizim Yunus” diye hitap ettiği Hasan Hakkı Efendi’nin bir divan dolusu ilahisinin bulunduğunu oğlu ve menakıp müellifi İbrahim Hilmî Bey haber vermektedir. Ayrıca Hasan Hakkı Efendi’nin dergâhtaki ihya gecelerinde zâkirlik yaptığı, hâfız olduğu ve Kuran-ı Kerim’i Mustafa Safî Efendi’den okuduğu menakıpta kayıtlıdır. Hasan Hakkı Efendi’nin Farsça bildiği de anlaşılmaktadır.

Mustafa Safî Menâkıbı’nda geçen şu satırları okuyoruz:
“Ve peder-i âlî-kadrim dervîş Hasan Beg kendülerden haylü ilm-i fârisî okuyup ve Kur’ân-ı Kerîmi kıraâte, hıfzı üzre ta’lîm ve birkaç def’a hatm eylemişlerdi ve pederim mûmâ ileyh selef-i şuarâdan ve ashâb-ı tabiatden olmagla himmet-i hazret-i aziz ile çok hikmet-engîz kelâmlar söyleyüp hattâ bir kebîr dîvân tertîb buyurmuşlardır. Ve dergâh-ı âlide her ihyâ gicesi zâkirlik eyleyüp dervîşâna neş’e vermekle hazret-i azîz haklarında bizim Yûnus buyururlar idi. İşte hazret-i azîzin kemâli bendegâna dahi aks itmekle kendüye karîb olanlar her vecihle tahsîl-i kemâl iderler idi. (İbrahim Hilmî, Menâkıb-ı Hacı Mustafa Safî Efendi, Millet Kütüphanesi, Ali Emirî, Şer‘iyye Kısmı, No: 1111, 4a.)

Bu satırların günümüz Türkçesine aktarılmış hâli şöyledir:
“Kadri yüce pederim Derviş Hasan Bey kendilerinden hayli Farsça okumuş, Kur’ân-ı Kerîm’i kıraâte ve hıfzı üzere talîm etmiş ve birkaç defa da hatmeylemişlerdi. Babam eski şâirlerden ve zevk sahibi (ashâb-ı tabiat) biri olmakla aziz hazretlerinin himmetiyle çok hikmetli sözler söylemiş, hatta büyük bir divan tertip etmişlerdir. Yüce dergâhta her ihya gecesi zâkirlik eyleyip dervişlere neşe vermekle aziz hazretleri, hakkında “Bizim Yûnus” duyururlardı. İşte aziz hazretlerinin kemâli kullarına da yansımakla kendisine yakın olanlar her yönüyle kemal tahsil ederlerdi.”

Sonuç olarak Bolu’da 19. Yüzyıl’da yaşayan Hasan Hakkı Efendi, divan sahibi bir şairdir. Menâkıbın kaydettiğine göre Yunus Emre tarzında ilâhiler yazmıştır. Şeyhi Mustafa Safî Efendi, onu “Bizim Yûnus” diye anmaktadır. Günümüzde bu divan şimdilik elimizde mevcut değildir. Yunus Emre’nin mânevî mirasını yaşatmayı başaran yerlerden biri olan Bolu onun tarzında ilahiler söyleyen bir de mutasavvıf bir şair yetiştirmiştir. Fakat Hasan Hakkı Efendi’nin şiirlerinden bir tanesi bile henüz elimizde mevcut değildir. El verir ki, bir gün Hasan Hakkı Efendi’nin divanı bulunur ve millî kültürümüze bu kıymetli yadigâr armağan edilir.



Tüm yazarlar için tıklayın

YAZARLAR

Tamamı